Менскія ўлады: Касцёл Сымона і Алены зачынены, бо рэканструкцыя. Надоўга

Касцёл святых Сымона і Алены ў Менску не працуе, паколькі там адбываецца рэканструкцыя ў выніку невялікага пажара, што здарыўся болей за год таму. Гэта вынікае з кароткага паведамлення, якое апублікавала адміністрацыя Маскоўскага раёна сталіцы.

«Проект реконструкции здания Костела Святых Симеона и Елены, по ул.Советская в г.Минске запущен в работу. Здание костела в настоящий момент закрыто на реконструкцию», – зазначана ў пасце афіцыйнага Тэлеграм-канала ўстановы.

Тэкст на тры абзацы апублікаваны яшчэ 21 лістапада, без каментароў каталіцкіх іерархаў ці рэканструктараў. Паводле яго, будаўнічыя працы распачнуцца не раней як у студзені і не пазней як у сакавіку. Дагэтуль жа, падказваюць службоўцы, гарадскія ўлады займаліся падрыхтоўкай адпаведных дакументаў.

Застаецца толькі здагадвацца, што замінае ўладам распачаць рэстаўрацыю раней. У прынцыпе, як і сам сэнс таямнічага выраза «запущен в работу».

Будынак касцёла з’яўляецца велічным помнікам архітэктуры і пазнавальным сімвалам сталіцы, які быў скандальна закрыты летась, упершыню з савецкіх часоў. І сітуацыя, безумоўна, заслугоўвае ўвагі на рэспубліканскім узроўні. Аднак навіну абнародавалі на сціплым рэсурсе адной з раённых адміністрацый, а не ў буйных СМІ. Пры гэтым чыноўнікі нагадваюць, што пажар выклікала няспраўная праводка, а ў выніку была пашкоджаная маёмасьць. Давайце і мы прыгадаем, як разгортваліся падзеі.

У нядзелю, 25 кастрычніка 2022 года, у касцёле святых Сымона і Алены набажэнствы адбываліся звычайным чынам ажно да позняга вечара. А ўжо на наступны дзень патрапіць у сваю святыню вернікі не змаглі. Прычынай таму быў названы пажар, які адбыўся ўночы ў прыбудове храма пры вельмі сумнеўных абставінах.

Так, адміністрацыя Маскоўскага раёна забылася ўдакладніць: праводка, якая нібыта была няспраўнай, загарэлася ў дапаможным памяшканні, каторае зʼявілася тут за савецкім часам і ў каторым ніякіх набажэнстваў не праводзіцца.

Прыкладам, пажар у Будславе 11 траўня 2021 года быў настолькі сурʼёзным, што абрынуўся дах санктуарыя, і туды на час рамонтных працаў уваход быў забаронены. Аднак ужо напрыканцы 2021 года ў будынку святыні зноў вяліся публічныя набажэнствы. Ды і маштабная рэканструкцыя распачалася практычна адразу пасля здарэння – ніякага года на афармленне папярэдняй дакументацыі не спатрэбілася.

А вось у Чырвоным касцёле прыкметаў пажара звонку не назіралася зусім. Замест гэтага ў прыбудове, дзе знаходзілася закрыстыя, былі незразумела кім разбітыя вітражныя вокны. У самім памяшканні, паводле ацэнак МНС, агонь пашкодзіў не болей за 20 м².

На тым, каб святыню закрылі ад наведнікаў, настаяла «Мінская спадчына» – арганізацыя, якая да пажара ўжо займалася рэстаўрацыяй храма. І трэба зазначыць, маштабныя працы тады вяліся без закрыцця касцёла: вернікі маглі тут знаходзіцца штодня, хаця будаўнікі не аднойчы працавалі наўпрост у іх над галовамі падчас набажэнстваў.

З іншага боку, рэстаўрацыя, якія павінная была выправіць праблемы старога будынка, наадварот, дадала новых. Нават калі сёння нельга зайсці ў храм, у вочы адразу кідаецца, што ён страціў свой вішнёвы колер, замест гэтага цяпер цэгла іржава-морквая, і гэта, зразумела, недапушчальная памылка рэстаўратараў.

Прадстаўнік кіраўніцтва Беларускага фонду культуры Тадэвуш Стружэцкі ў 2019 годзе ўвогуле заявіў, што рэстаўрацыя проста пашкодзіла будынак, і лепей было бы зусім без яе, чым так.

І прычынаў для гэтак катэгарычнага меркавання багата. Новы дах прапускае ваду, і касцёл падтапляе. Узімку вежы сталі пакрываецца шэранню, бо будаўнікі знялі верхні слой цэглы, і цяпер там застаецца вільгаць – цэгла будзе разбурацца. Калі памацаць сцяну, на руках літаральна заставаліся сляды: то бок, цэгла не была якасна закансерваванай.

Аніводнай прапановы кіраўніцтва касцёла рэстаўратары не ўлічылі, а з падземны ход на плябань проста сапсавалі: з яго ледзьве можна карыстацца.

Зараз адміністрацыя Маскоўскага раёна з гонарам дакладнае, быццам “По объекту реконструкции разработана проектно-сметная документация”. А вось Беларускі фонд культуры раней акурат адзначаў, што “узровень і якасць праектавання ніяк не адпавядае ўзроўню гэтага аб’екта”.

Пры гэтым некампетэнтнасць рэстаўратараў – не адзінае, што выклікала скандальны розгалас. У 2020 годзе прадстаўнікі “Мінскай спадчыны”, якім дазволілі знаходзіцца ў касцёле святых Сымона і Алены для будаўнічых працаў, без усялякага папярэджання… змянілі ў будынку замкі (!), а святарам ня выдалі новых ключэй.

Болей за тое, гарадскія ўлады выставілі парафіянам неверагоднага памеру падатак за карыстанне святыняй, якая будавалася для каталікоў на ўласныя сродкі мецэнатам Эдвардам Вайніловічам.

Так, у ліпені 2020 года вернікі апынуліся пад пагрозай застацца без свайго будынка, паколькі за яго патрабавалі ажно 156 тысячаў рублёў (каля 63 тыс. даляраў) “запазычанасці”, а таксама 13 тыс. рублёў штомесяц. Потым “запазычанасць” дазволілі выплочваць у растэрміноўку…

Цяпер вернікі застаюцца без святыні праз пажар, наступствы якога хутка маглі бы ліквідаваць сваімі сіламі. Аднак мясцовыя ўлады вырашылі ня толькі не рамантаваць касцёл, але адключыць у ім камунікацыі.

За кампанію электрычнасьць, водазабеспячэнне і ацяпленне адключылі таксама ў суседнім будынку плябаніі, дзе дагэтуль знаходзіцца парафіяльнае кіраўніцтва. Пры гэтым ацяпляць будынак печчу ўлады забаранілі пад пагрозай высялення. Праводзіць публічныя набажэнствы на пляцоўцы каля храма таксама забаронена.

А ў снежні, амаль год таму, калі святарам упершыню дазволілі ўвайсьці ў царкву, раптам высветлілася, што ацяпленне ў храме… спраўна працуе! Навошта і хто будзе гэта аплочваць, калі вернікі ня могуць зайсці ў храм, – пытанні адкрытыя. Як і тое, якую ж працу цяпер гарадскія ўлады “запусцілі”.