Адкуль бярэцца агрэсія?
Ксёндз Вячаслаў Барок распавядае ў сваёй відэа-пропаведзі пра вытокі агрэсіі, пра вучэнне Касцёла і словы Божыя аб агрэсіі. Усі агрэсары маюць адзін немінучы лёс, кажа святар.
Тэкст відэа-запісу:
Фашызм — гэта калі тых, хто дорыць кветкі, збіваюць сілавікі. Пры гэтым Царква не асуджае дзеянні сілавікоў, якія збіваюць людзей толькі за тое, што яны дораць кветкі, але і ўзнагароджвае медалямі дзяржаўных дзеячоў, якія актыўна падтрымоўваюць насілле. (Узгадваюцца вобразы. Спадар Харошын уладальнік крамы кветак у Мінску і ўзнагароджванне 7 кастрычніка 2020 г. у Жыровіцкім манастыры).
Сёння ў беларускім грамадстве фашызм з кожным днём падвышае градус агрэсіі. На жаль, усё больш актуальным становіцца пытанне, ці ўзмацненне напружанасці ў супрацьстаянні з беззаконнем не прывядзе да эскалацыі ўзброенага канфлікту?
І яшчэ з большай занепакоенасцю можна заўважаць, што з кожным днём знаходзяцца ўсё новыя аргументы на карысць высновы: што гэта толькі пытанне часу, і надыдзе той момант, калі сілавым метадам ад улады будуць адсунуты тыя, хто сёння аддае злачынныя загады, скіраваныя супраць мірных грамадзян.
Беспрэчным доказам на тое з’яўляецца агрэсіўны адказ на мірныя і законныя пратэсты з боку тых, хто сінімі пальцамі ўзахапіўся за ўладу.
Агрэсія, якую не перастаюць дэманстраваць сілавікі і тыя, хто апраўдвае насілле, не ўзялася не адкуль. Яна мае свае каранні ў грамадска-палітычным ладзе краіны.
Агрэсія — не роўныя шанцы.
Мы ўжо цягам двух месяцаў ламаем сабе галаву, шукаючы адказу на пытанне, адкуль у нашых братоў беларусаў столькі агрэсіі і чаму паводзяць яны сябе нібы “нелюдзі».
Папа Францішак у Энцыкліцы #FratelliTutti ставіць дыягназ агрэсіі: “нероўныя шанцы”. (Глядзі тут)
Навучае: “без роўных шанцаў розныя формы агрэсіі і войны знаходзяць прыдатную глебу, што раней ці пазней закончваецца выбухам» (п.235).
“Нероўнасць і адсутнасць інтэгральнага развіцця чалавека» (п.235) прывяло да таго, што тыя беларусы ў балаклавах нападаюць на людзей, нібы сабакі, спушчаныя з ланцуга.
Дзеецца гэта таму, бо яны некалі добрыя хлопцы, як правіла з правінцыі, маючы амбіцый больш, чым прадастаўленых дзяржавай магчымасцяў для іх рэалізацыі, апынуліся ў сітуацыі не роўна раздзеленых шансаў у параўнанні, напрыклад, з гараджанамі і тымі, хто меў лепшую перспектыву ў жыцці.
Ніхто ж з іх не ішоў у сілавікі, каб людзей катаваць. Яны ўсяго толькі хацелі таксама нейкім чынам зачапіцца за жыццё. Вось і зачапіліся; і зараз зубамі трымаюцца за сваё месца. І таму сёння так лёгка згаджаюцца на выкананне злачынных загадаў, прыкрываючыся прысягай, клопатам пра сваю сям’ю.
Насамрэч яны бароняць сваю ільготную кватэру, заробак у разы большы, чым маюць іх працуючыя бацькі.
Вось так празаічна, эгаістычнымі жаданнчмі чалавека, тлумачыцца «вялікая тайна» агрэсіі.
Безумоўна, хтосьці скажа, што гэта ніякая не агрэсія, такое чуў ужо ў прыватных размовах ад тых, каму даводзіцца стаяць у балаклавах. «Мы выконваем загад. І сілавікі заўсёды так робяць і ў кожнай краіне.» Гэта іх апраўданне.
(пра тое, што рабіць з незаконным загадам глядзі тут https://youtu.be/rqStPX4s_TU Апамяйтацеся, пакуль не поздна. Выбірайце: Валадарства Божае або людзкі трыбунал.)
Так вось можна часткова згадзіцца з тым, што сапраўды насілле ёсць прысутнае ў кожнай краіне ў нейкай ступені. Больш за тое, ёсць такая канцэпцыя: дзяржава мае манаполію на насілле. Сфармуляваў яе ў кнізе “Палітыка як пакліканне і прафесія» нямецкі філосаф сацыёлаг Макс Вебер. Сваю гіпотэзу абапіраў на выказванні Троцкага, але ўдакладняў што дзяржава мае лігітымную манаполію на лігітымнае насілле. Як бы дробязь, але як жа меняецца сэнс. Бо ў такім разуменні, нават дзяржава, ўжываючы насілле, забавязана кіравацца законам і не заходзіць за межы прававога поля.
Досвед стасавання насілля дзяржавай у Беларусі паказвае, што сілавікі даўно вышлі за тыя межы.
Што ж пра гэта кажа Касцёл?
Сацыяльнае вучэнне Касцёла, ніяк не апраўдвае насілле, як утвараючы прынцып дзяржавы, і кажа: “Спакой і насілле не могуць жыць у адным і тым жа доме, бо дзе існуе насілле, там не можа быць Бога (пар. 1Кар. 22,8-9)” (КСВК 488).
Аднак, Касцёл дапускае ўжыванне насілля хоць бы і тады, калі ў Кампендыі Сцыяльнага Вучэння ў раздзеле пра палітычную супольнасць, гаворыць пра права народа на супраціўленне беззаконнай ўладзе (КСВК 400-401) і права дзяржавы стасаваць пакаранне для злачынцаў (КСВК 402-405).
І гэтых правоў Касцёл не забірае ў беларускага грамадства.
Істотным момантам ёсць тое, што насілле ў прававой дзяржаве выконваецца згодна з заканадаўствам. У нас насілле здзейснілася і здзяйсняецца насуперак прававым нормам, якія дзяржава мае. Сапраўды, можна шмат казаць пра недасканаласьць нашай Канстытуцыі і усіх законаў, але заўважце, нават яны не выконваюцца тымі, хто іх пісаў.
Той, хто распускае рукі і праяўляе агрэсію і нерэгламентаванае насілле ў адносінах да грамадства павінен ведаць: калі не спыніць насілле і не асудзіць яго законным спосабам, сустрэнецца з гвалтоўным спыненнем насілля з боку тых самых мірных грамадзян. У выніку будзе фізычная ліквідацыя тых, хто з’яўляўся сам аўтарам насілля.
Гэты пасыл кіруе слова Божае. Прарок Захарыя кажа: “І будзе ў той дзень, Я зьнішчу ўсе народы, якія нападаюць на Ерусалім.” (Зах 12, 9)
У Бібліі, вядома, няма слова “агрэсія”, але ўжываецца яго сінонім “нападзенне”. Такі дзеяслоў і гучыць у зацытаваных словах прарока.
Для зразумення глыбіні біблейскай думкі, паясню: Ерусалім – гэта значыць значна больш, чым проста геаграфічная кропка на мапе свету. Ерусалім-гэта вобраз прысутнасці Бога, Валадарства Божага, велічы чалавека, што выплывае годнасці, якая Богам яму дадзена.
Агрэсія сілавікоў, нелігітымнае насілле дзяржавы, скіраванае ў бок народа, таптанне фундаментальных правоў чалавека, зневажанне людзкой годнасці– гэта і ёсць нападзенне на біблійны Ерусалім.
А таму, сілавікі — агрэсары, не падманвайцеся. Вы- злачынцы. Вашыя рукі ў крыві. Апраўдання Вам не будзе. Не Бог, не чалавек не стане на Ваш бок.
Праз агрэсію вы самі сябе знішчаеце. І дзякуй Богу, мне не трэба вас судзіць і думаць пра вашае знішчэнне. Бо Вас пакарае Бог, а абвінавацяць і праклянуць Вас Вашыя дзеці, якімі вы прыкрываецесяі вашыя бацькі, пра якіх Вы забыліся. У вас няма будучыні…
Вы сёння ўсе перапалоханыя і хаваецеся за балаклавамі. І гэты страх паказаць свой твар, ёсць лепшым доказам таго, што Вы робіце зло. Заўважце, я ж звяртаюся да Вас адкрыта і не хаваюся, бо я закон не парушаю. У мяне няма агрэсіі да Вас, выключна агіда да вашых паводзінаў і спачуванне…
Гэта не пустыя словы. Больш за 1300 скалечаных, як мінімум трое згвалчаныя, ды трое забітых вамі мірных грамадзян, ужо ніколі не стануць старонкай, якую можна будзе перагарнуць.
