Белорусские священники комментируют сегодняшнее отстранение архиепископа Артемия от управления Гродненской епархией

09.06.2021

Иерей Александр Шрамко (Минск):

Обращает на себя внимание, что на этот раз не прикрылись даже формально «личным прошением». Также не выказано даже формальной благодарности в подобных случаях «за понесенные труды».

Позднее о. Александр подробно высказался на эту тему каналу «Белсат»:

Ці стала гэта нечаканасьцю?

Для мяне гэта не навіна, па сутнасьці. Усе чакалі, што нешта такое будзе. Можа ня так скандальна, ня так пасьпешліва, што прама зьбіраўся спецыяльна Сінод у Маскве. Яны былі незадаволеныя ўладыкам Арцеміем яшчэ раней, яшчэ да нашых падзеяў. У Гродне ў саборы ёсьць іконы, дзе навамучанікаў катуюць чырвонаармейцы ў выглядзе бесаў. Гэта не падабалася, КДБ прыходзіла да Арцемія, на яго ціснулі на гэтую тэму. Таму можна сказаць, што гэта заканамерны вынік таго, што робіцца зараз у Царкве — давіцца ўсё жывое, і вось дабраліся да адзінага такога епіскапа незвычайнага. Ён такі адзін ня толькі на ўсю Беларусь, але і на ўсю РПЦ.

Якой рэакцыі ў Царкве можна чакаць?

Царква вельмі неаднародная структура. Большасьць людзей, якія ходзяць у царкву, нават ня ведаюць, хто там епіскап, хто там мітрапаліт, патрыярх, хто дзе. Яны ведаюць, што ёсьць царква з калакаламі, зайшоў, нешта там трэба зрабіць, падаць запіску, пахрысьціцца. Яны не асабліва цікавяцца, гэта асноўная маса. Але такія людзі якраз і нясуць асноўныя грошы ў царкву. Ім нешта патрабуецца, яны прыйшлі, заплацілі і пайшлі. Ёсьць таксама актыўныя царкоўныя людзі, актыўныя ў той ці ў іншы бок. Але іерархам гэта ня так важна, для іх галоўнае, што людзі будуць ісьці ўсё роўна, дастатковая частка заўсёды будзе эканамічна падтрымліваць Царкву. З другога боку, іерархам важна мець прэферэнцыі ад дзяржавы. Ня столькі нават, каб дзяржава Царкву падтрымлівала, але каб палкі ў калёсы не ўстаўляла, як у бізнэсе бывае, напрыклад. У такой логіцы нашы іерархі і дзейнічаюць. Наколькі яны там сапраўды лукашысты? Можа нехта і лукашыст, гэта прывабна для нейкага складу людзей, якія прывыклі, каб усе татальна слухаліся, каб ніхто свайго меркаваньня не выказваў. Гэта блізка для некаторых іерархаў і сьвятароў.

Але яшчэ да падзеяў з архіепіскапам Арцеміем, яшчэ са жніўня было бачна, што Царква расслаілася. Як у дзяржаве шмат людзей усьвядомілі, што яны штосьці сабою ўяўляюць, гэтак жа і ў Царкве шмат людзей усьвядомілі, што яны штосьці сабою ўяўляюць. Раней болей арыентаваліся, што мы будзем пра штосьці прасіць у епіскапаў, царкоўнай улады, каб яны спрыялі нашым ініцыятывам. Цяпер сітуацыя хутчэй такая, калі людзі разумеюць, што трэба аб’яднацца і самім нешта рабіць. Цяпер людзі разумеюць, што пайсьці за маральным аўтарытэтам — гэта ня проста пайсьці ў домік з крыжом, які недзе там стаіць. Будуць сьвятары, вось цяпер епіскап на пакоі, які ні ад кога не залежыць, актыўныя міране — сумленныя людзі, на якіх будуць арыентавацца. Вось яны і будуць маральным аўтарытэтам. Мы жывем у эпоху анлайн, і ў прынцыпе не абавязкова зьбірацца і ісьці ў нейкі домік, каб паслухаць маральны аўтарытэт. Я часта праводжу паралель з грамадзянскай супольнасьцю ў дзяржаве. Так і ў Царкве будзе вырастаць свая «грамадзянская супольнасьць», якая будзе сама прадстаўляць Царкву і ўсё болей уплываць і на іерархію.

Иерей Александр Богдан (Волковыск):

У мяне ў горадзе нават нецаркоўныя людзі пытаюцца пра лёс уладыкі Арцемія. Многія за яго перажываюць. Многія каталікі цікавяцца: а як уладыка Арцемій? І нават людзі, якія ў царкву не ходзяць, пытаюцца пра яго лёс.

Ён не будзе займаць пасаду «адміністратара» епархіі, але можа і далей служыць, спавядаць, прапаведаваць. Памятаеце, як у Дастаеўскага ў рамане «Д’яблы» архірэй пайшоў на спачынак? Ён жыў у манастыры, служыў, меў зносіны з людзьмі.

Протоиерей Владимир Дробышевский (Гомель / Франция):

Теперь тем самым все руководство БПЦ, в полном составе, прочно вошло в историю Церкви Беларуси как совет нечестивых. Они так много и нудно твердили мантру о «неучастии Церкви в Политике», так усердно закрывали глаза на творимые беззаконие и насилие, что отнялся у них и последний разум. Сами, своими руками, по собственной ли инициативе, по велению ли самонареченного кесаря, первосвященники БПЦ прямо работают на политический режим и лично борются со словом правды и свободомыслием. Фактически, они борются с Самим Логосом.

Не мной замечено, как старательно м. Вениамин со товарищи избегают слов: «правда» и «справедливость», их совсем не случайно нет ни в одном (на днях вышла еще парочка) из обращений к пастве о «мире» и «единстве» беларуского народа.

Прогосударственно настроенные кляузники вот уже некоторое время активно писали жалобы с требованием вынести из гродненского собора иконы с новомученниками и исповедниками Российскими. Там «служители мира и единства» в буденовках с наганами, винтовками и штыками борются с «религиозными экстремистами», «японскими и польскими шпионами» и прочее. На одной из икон изображен священномученик Вениамин Петроградский и Гдовский, которого, оболгав и судив, расстреляли большевики в 1922 году. Это тезка теперешнего Минского митрополита. После всего, что мы теперь видим, остается только ожидать, что Вениамин (Тупеко) лично вынесет из храма эти «разделяющие» иконы новомученников, символически закрепив таким образом все те свои поступки и слова, которые мы видим и слышим от него в качестве предстоятеля Церкви Беларуской в это насыщенное евангельское время испытания мыслей, совести и веры.

В сети, в качестве реакции на происходящее, уже стали появляться посты православных людей, не вчерашних прихожан, а многие годы своей жизни посвятивших Церкви Христовой активным служением и верой. Эти посты содержат одно слово: «АНАКСИОС». Так Церковь Христова может реагировать на представляемого ей пастыря. Священника ли, епископа ли — «НЕДОСТОИН».