Ксёндз Вячаслаў Барок. Пра сям’ю агульнабеларускую і пра ўсе нашыя сем’і ды Святую сям’ю.
У першую нядзелю пасля святкавання Раства, вернікі Каталіцкага Касцёла моляцца за свае сем’і, бо ўзгадваюць Святую сям’ю. Сям’ю, ў якой нарадзіўся Хрыстос. Безумоўна, Свята святой сям’і, гэта нагода таксама, праяўляючы клопат пра ўсе свае сем’і, памаліцца за нашую агульнабелерускую сям’ю. Так як Беларусь наш агульны дом, а мы ўсе, хто жыве ў ім з волі Божай, і ствараем адну вялікую сям’ю.
Задумваючыся над тайнай Святой сям’і, мы засяроджваемся над вельмі важнай, а заразам містычнай праўдай веры, якая мае глыбокае значэнне ў практычным жыцці.
Такім цэнтрам прыцягнення ёсць праўда: “Слова сталася целам”. (Ян 1,14). Гэтыя словы азначаюць, што спрадвечная мудрасць, сам Бог праз слова становіцца прысутным у жыцці чалавека. І ў гэтым слове ёсць вырашэнне ўсіх існуючых людзкіх праблемаў.
Святая сям’я – узор у выбудоўванні зносін паміж людзьмі, дзякуючы якім ўтвараецца дасканалая супольнасць для камфортанага пражывання кожнага з членаў сям’і. А Хрыстос – уцелаўлёнае слова, звяртае ўвагу, што немагчыма гэтыя зносіны будаваць без вербальнай дапамогі. Патрэбны дыялог паміж усімі.
Такі погляд на сям’ю ўпрост змушае да разважанняў над значэннем слова. Юдэйскі цар Іякім , які жыў у часы прарока Ераміі ды пагрэбаваў значэннем Божага слова і спаліў світак са словам Божым, быў сам і яго акружэнне пакараныя Богам. (Ерм 36, 29-31). Бо як кажа кніга Прыпавесцяў: “той хто грэбуе словам, той шкодзіць сабе” (Прп 13,13). Слова важна. І не толькі слова Божае, але і кожнае слова, якое выходзіць з вуснаў чалавека. Больш за тое, важна, нетолькі тое слова, якое прагучала, але важна і тое слова, якое не прагучала, але магло прагучаць.
Так прыгадваю са свайго досведу з-за кратаў. Там з сукамернікамі мы шмат аб чым гаварылі, але больш важна тое, аб чым не гаварылі. Сукамернікі-рэцыдзівісты, алкаголікі са стажам, ці проста бадзягі — усе яны ніколі не ўзгадвалі дзяцінства і сваіх сем’яў, а калі ж і ўзгадвалі, то станавілася зразумелым, што прычына іх жыццёвай трагедыі знаходзіцца ў сям’і… З імі не размаўлялі бацькі.
Лічу, што асноўнай праблемай у выхаванні бацькамі сваіх дзяцей ёсць недахоп размовы паміж імі, зрэшты, тая ж праблема, адсутнасць канструктыўнага дыялогу, ёсць і ў выбудоўванні зносін паміж мужам і жонкай, калі гэтыя зносіны заходзяць у тупік.
Будзе размова ў сем’ях-будзе дыялог і ў грамадстве. Калі сёння на палітычнай арэне краіны дыялог вядзецца пры дапамозе мілітарнай сілы, дручкоў і аўтаматаў, ці пры дапамозе запалохвання апанентаў і ціску праз, так званую, сістэму правасуддзя, то гэта ўсё не той дыялог, дзякуючы якому збудзецца штосьці трывалага.
Я не веру напрыклад у сілу такой размовы, на якую мяне ўчора 29 снежня 2020 ізноў спрабаваў запрасіць начальнік крымінальнага вышуку ў Расонах. Па тэлефоне ён запрашаў мяне прыйсці, бо яму ёсць указанне. Не патлумачыў ад каго, пра што і чаму. Дамовіліся, што прынясе 3га студзеня мне позву. Ну і пасля пайду і будзем далей размаўляць. Ведаеце самі, такая размова — гэта ізноў шанец апынуцца за кратамі. Ужо ж гаварылі.
Пры дапамозе такіх размоў не збудуеш сям’ю для ўсяго народа.
Гэта падобна да сям’і паталагічнай, ў якой п’яны бацька тыран хоча ўсталяваць свой парадак, трымае ўсіх у страху, б’е, ганяе, не дае нікому спакойна жыць, бо як у народзе гаворыцца “каханую ж не аддаюць». Але пры тым, усе члены сям’і мараць аб адным: як пазбавіцца такога бацькі, ды ўжо не важна якім коштам, абы спыніць гэты гвалт.
Можна шмат разважаць, як вырашаць сямейныя крызісы, але вядома, што без дыялогу, без таго моманту калі ўсе сядаюць за стол перагавораў, канфлікт ніколі не будзе вырашаны.
Бо ў сям’і не прыходзіць мір, калі ўсіх нязгодных пазачыняць у асобныя пакоі. Такім дзеяннямі можна максімум што асягнуць, гэта зацішша перад бурай, але не мір і супакой.
У святой сям’і усе праблемы заўсёды вырашаліся праз размову. Прагадйма хаця б урывак (Лк 2, 41-52). Дзіця Ісуса бацькі знаходзяць у святыні. Гавораць усе і ўсе пачутыя.
Каб у вашых сем’ях быў супакой, Вы, шаноўныя, павінны навучыцца гаварыць паміж сабой. Каб у нашай агульнабеларускай сям’і быў супакой і мір, павінен з’явіцца дыялог. Маналог аднаго чалавека заўсёды прыводзіць да эскалацыі насілля. Дыялог- гэта ж той працэс, калі ёсць магчымасць кожнаму выказацца і ў дадатак быць таксама пачутым.
Калі пачнецца дыялог у Беларусі? Я не ведаю. Але ведаю дакладна — не раней, чым павызваляюць з вязніцаў усіх тых, каго сёння ўсцяж яшчэ па палітычных матывах садзяць за краты. Мілітарнай сілай і насіллем не збудуеш мір.
Уцелаўлёнае Божае Слова прынесла спакой людзям добрай волі праз слова мудрасці.
А таму, сябры, не забывайма мудрасці Божай, якая кажа: “хто грэбуе словам , Той робіць шкоду сабе; а хто баіцца запаведзі, будзе ўзнагароджаны.” (Прп 13,13).
Няхай падчас святаў Божага нараджэння Бог усім нам, не залежна ад таго, хто які прынцыпаў трымаецца, дасць мудрасці дацаніць слова. І не адкладваючы пачаць адзін з адным размаўляць.
“… як жа добра слова ў час!” (Прп 15, 23). Дыялог трэба пачынаць сёння — заўтра можа быць позна.
